Rozwijanki muzyczne, czyli jaki wpływ ma muzyka na rozwój małego człowieka
Jaki wpływ ma muzyka na rozwój małego człowieka?
Od pierwszych dni naszego życia towarzyszy nam muzyka. Słuchamy jej jeszcze przed narodzinami w maminym brzuszku. Następnie słyszymy śpiewane przez mamę kołysanki, czy ulubione melodie do zasypiania. Muzyka jest obecna w sklepie, gdzie służy umileniu czasu spędzanego na zakupach. W filmach dźwięki budują napięcie i wprowadzają emocje. Muzyka może wywoływać różne uczucia. Towarzyszy nam częściej, niż nam się wydaje. Bezwarunkowo wpływa też na rozwój człowieka, zarówno tego najmniejszego, jak i osób starszych.
Nasz słuch rozwija się już od 16 tygodnia ciąży, a pierwszym usłyszanym dźwiękiem, jest prawdopodobnie bicie serca mamy. Cieszy coraz częściej obserwowane zjawisko skrupulatnego wybierania przez przyszłe mamy muzyki, dźwięków, których słuchają dzieci już w życiu prenatalnym. Kobietom w ciąży, nawet lekarze zalecają słuchanie spokojnej, kojącej muzyki, najlepiej klasycznej. Nie tylko dla uspokojenia samej mamy, ale także jej dziecka.
Efekt Mozarta
Według Alfred Tomatis wysokie częstotliwości dźwięków rozwijają potencjał umysłowy dzieci. To za sprawą tego odkrycia w psychologii funkcjonuje pojęcie efektu Mozarta. Według Tomatis’a Mozart jest kompozytorem, który charakteryzuje się dużą spójnością w strukturze i formie utworów. Jego styl harmoniczny jest niemal matematycznie precyzyjny. Stąd przekonanie, że to właśnie jego kompozycji powinny słuchać kobiety spodziewające się dziecka, a tym samym nienarodzone jeszcze dzieci. Mówi się, że utwory V.A.Mozarta wpływają na harmonijną pracę serca i mózgu. Jego muzyka według badaczy wpływu muzyki na człowieka ma wyostrzać koncentrację i pamięć, a także na zdolności językowe i matematyczne naszego mózgu. Podobne właściwości ma według muzykologów muzyka barokowa. Istnieją także badania, które dowodzą, że melomani słuchający Mozarta zasypiają szybciej.
A w przedszkolu…
Rodzicu, to najlepszy czas, aby pomyśleć o nauce gry na instrumencie!
Kształcenie słuchu należy rozpocząć między trzecim, a czwartym rokiem życia dziecka. Stąd też tak duży nacisk na zajęcia muzyczne w przedszkolach i szkołach podstawowych. Aktywności takie jak: śpiewanie, słuchanie muzyki (najlepiej aktywizowane działaniem), ruch przy muzyce w tempie oraz gra na instrumentach i improwizowanie do muzyki, są niezbędnym elementem rozwoju każdego dziecka.
Rytmika i rytm, to nic innego jak skomplikowane podziały matematyczne, które w jedyny przystępny sposób można zaproponować dziecku podczas zabaw z rytmem.
Śpiew, połączony z rozśpiewaniem i ćwiczeniami dykcyjnymi usprawnia aparat mowy, ale również poszerza zasób słownictwa małego człowieka. Piosenki są źródłem wiedzy historycznej, biologicznej, geograficznej, itp.
Gra na instrumentach (nie tylko perkusyjnych) stymuluje sensorykę oraz koordynację słuchowo-ruchową. Usprawnia też motorykę małą.
Ruch przy muzyce jest idealną dla wieku przedszkolnego formą rozwoju sprawności ruchowej dziecka.
Słuchanie muzyki może działać na wiele sposobów: spokojna uspokaja i wycisza, harmonijna pod względem melodycznym i rytmicznym wprowadza spokój i poczucie uporządkowania. Szybka i skoczna aktywizuje i stymuluje do działania.
Nad aktywnym słuchaniem muzyki zastanówmy się nieco dłużej…
Metodę Aktywnego Słuchania Muzyki Klasycznej opracowała Batti Strass (Batia Strauss- izraelska pianistka oraz nauczycielka fortepianu). W wielkim uproszczeniu metoda ta polega na łączeniu różnych form aktywności dziecka ze słuchaniem muzyki. Dla przykładu: słuchanie muzyki i reagowanie w odpowiednim momencie, w odpowiednim fragmencie utworu np.
• poprzez uderzenie w instrument perkusyjny
• poprzez klaśnięcie w dłonie
• poprzez zaśpiewanie frazy czy zwykły spontaniczny okrzyk
• poprzez kreślenie koła lub kreski na papierze lub w powietrzu
• itd…
ogranicza nas tylko wyobraźnia…
Co daje to dziecku?
Skupia ono uwagę na konkretnym działaniu. Zachęca do słuchania muzyki klasycznej i pokazuje bogactwo i różnorodność. Uczy cierpliwości poprzez wyczekiwanie właściwego momentu. Kształtuje słuch muzyczno – rytmiczny. Wspiera postawy patriotyczne i pokazuje piękno innych narodów.
Serdecznie zachęcam do spróbowania w domu z dzieckiem aktywności muzycznych, a w szczególności aktywnego słuchania muzyki. Nie potrzebujemy do tego wiele. Pamiętajmy o tym, że najlepszym instrumentem dla dziecka jest … drewniany patyk, bądź łyżka. Polecam jako pedagog, nauczyciel i praktykujący muzyk, a także mama :)
Daria Bułka-Bzil - Dyrektor filii Międzynarodowego Przedszkola Niepublicznego Britannica na ul. Szewczenki.